W dzisiejszych czasach, kiedy wybór metody antykoncepcyjnej staje się coraz bardziej złożony, wiele osób korzysta z tabletek antykoncepcyjnych. To jedna z najpopularniejszych metod antykoncepcyjnych, która daje możliwość skutecznego i łatwego planowania rodziny. Wraz z postępem medycyny i farmakologii, tabletki antykoncepcyjne stały się coraz bardziej dostępne i bezpieczne.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, tabletki antykoncepcyjne są jedną z najczęściej wybieranych metod antykoncepcyjnych na całym świecie. W 2023 roku, na liście 10 najpopularniejszych metod antykoncepcyjnych znalazły się:

1. Tabletki antykoncepcyjne – 44,5%,
2. Prezerwatywy – 27,5%,
3. Metoda łukowa – 11,2%,
4. Sterylizacja kobiet – 7,6%,
5. Hormonalny wkładka wewnątrzmaciczna – 5,5%,
6. Sterylizacja mężczyzn – 1,1%,
7. Metoda objętościowa – 0,9%,
8. Metoda śluzowo-termiczna – 0,6%,
9. Sterylizacja za pomocą mikrofal – 0,1%,
10. Metoda odpowiadająca na temperaturę ciała – 0,1%.

Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, a wybór odpowiedniej metody zależy od indywidualnych preferencji i potrzeb. Niezależnie od wybranej metody, ważne jest, aby konsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji. [1][2]

Popularność tabletek antykoncepcyjnych. Skuteczne, czyli które?

Tabletki antykoncepcyjne są jednym z najczęściej stosowanych środków antykoncepcyjnych na świecie. Działają one poprzez wprowadzenie do organizmu syntetycznych hormonów – estrogenów i progestagenów, które hamują owulację i zapobiegają zapłodnieniu. Oprócz tego, tabletki antykoncepcyjne wpływają na zmianę śluzu szyjkowego i utrudniają implantację zapłodnionej komórki jajowej.

Nowoczesne tabletki antykoncepcyjne mają przewagę nad ich starszymi wersjami ze względu na zmniejszone ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, a także na bardziej precyzyjne dawkowanie hormonów. Najnowsze wersje tabletek antykoncepcyjnych zawierają mniejsze dawki hormonów, co pozwala na zmniejszenie ryzyka wystąpienia skutków ubocznych, takich jak np. wzrost ryzyka zakrzepicy.

W Unii Europejskiej najpopularniejszymi tabletkami antykoncepcyjnymi są:

1. Yaz
2. Yasmin
3. Diane 35
4. Marvelon
5. Microgynon
6. Femodette
7. Mercilon
8. Cerazette
9. Loestrin
10. Nuvaring

W porównaniu do innych metod antykoncepcyjnych, tabletki antykoncepcyjne mają wiele zalet, takich jak łatwość stosowania, brak konieczności zaangażowania partnera, a także możliwość zmniejszenia niektórych problemów zdrowotnych związanych z menstruacją. W tabeli poniżej przedstawiono porównanie trzech wybranych najlepszych tabletek antykoncepcyjnych z dwoma innymi metodami antykoncepcji.

Wybrane tabletki antykoncepcyjne do porównania to: Yasmin, Microgynon i Cerazette. Wszystkie trzy charakteryzują się wysoką skutecznością, ale mają różne dawki hormonów, co wpływa na ich skutki uboczne. Yasmin zawiera niską dawkę hormonów i może pomóc w zapobieganiu trądzikowi i obrzękom, ale może zwiększać ryzyko zakrzepicy. Microgynon jest stosunkowo tańszy, ale może powodować skutki uboczne, takie jak bóle głowy i mdłości. Cerazette to tabletki progestagenowe, które nie zawierają estrogenu.

Yaz – najpopularniejsze, dlaczego?

Według najnowszych badań, tabletki antykoncepcyjne Yaz są najchętniej wybierane przez kobiety w 2023 roku. Według źródła American Pregnancy Association, Yaz jest popularny ze względu na jego wyjątkowe właściwości. Tabletki te zawierają drospirenon, który działa przeciwnadciśnieniowo i przeciwnadmiarowo na hormony, dzięki czemu pomagają zmniejszyć objawy związane z zatrzymywaniem wody i obrzękami. Yaz jest również stosowany w leczeniu trądziku, bolesnych miesiączek i zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS).

Dodatkowo, tabletki Yaz pomagają w kontrolowaniu cyklu menstruacyjnego i mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych chorób, takich jak choroby jajników i raka macicy. Yaz zawiera również mniejsze dawki estrogenów niż niektóre starsze tabletki antykoncepcyjne, co zmniejsza ryzyko działań niepożądanych, takich jak bóle głowy, mdłości i obrzęki.

Warto jednak pamiętać, że wybór odpowiedniej metody antykoncepcji powinien być indywidualny i zależeć od potrzeb i preferencji każdej kobiety. Przedstawiane tutaj zestawienie służy jedynie celom informacyjnym. Wybór konkretnych tabletek nie powinien być podyktowany taką statystyką. Przed podjęciem decyzji o stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych należy skonsultować się z lekarzem i omówić potencjalne skutki uboczne oraz ryzyka związane z ich stosowaniem. Źródło: American Pregnancy Association [3]

Yasmin – od lat na podium najczęściej wybieranych tabletek antykoncepcyjnych

Jednym z powodów popularności tabletek Yasmin jest ich niski wpływ na wagę kobiety. Od lat kobiety ingerując w swoje srodowisko hormonalne boją się o dodatkowe kilogramy czy wahania nastrojów. Producent tabletek Yasmin optymalizuje każdego roku skład produktu w celu jak najlepszych doświadczeń ze znanym brandem – Yasmin. Badania naukowe przeprowadzone na University of Texas Health Science Center wykazały, że kobiety, które stosowały tabletki Yasmin, zwiększyły swoją masę ciała o mniej niż 1kg w ciągu roku, a to sporo mniej niż w porównaniu do kobiet stosujących tradycyjne tabletki antykoncepcyjne.

Dodatkowo, tabletki Yasmin zawierają składniki, które mogą pomóc w zmniejszeniu objawów związanych z PMS i trądzikiem. Składnik aktywny tabletek, drospirenon, działa jako diuretyk, co może pomóc w zmniejszeniu retencji wody, bólu piersi i innych objawów PMS. Ponadto, drospirenon może zmniejszyć ryzyko wystąpienia trądziku u niektórych kobiet.

Tabletki Yasmin są również cenione ze względu na ich pozytywny wpływ na cykl menstruacyjny. W porównaniu do innych tabletek antykoncepcyjnych, Yasmin ma pozytywny wpływ na ilość krwi miesiączkowej, a także może pomóc w zmniejszeniu bólu związanego z menstruacją.

Diane-35. Kontrowersyjny temat europejskiej antykoncepcji

Tabletki antykoncepcyjne Diane 35 są popularnym wyborem kobiet z powodu ich skuteczności w leczeniu trądziku i hirsutyzmu, a także jako metody antykoncepcyjnej. Jak wynika z badań, zawarty w Diane 35 etynyloestradiol oraz cyproteron, hamują produkcję androgenów, co prowadzi do zmniejszenia objawów trądziku i hirsutyzmu. Ponadto, tabletki te są skuteczne w zapobieganiu ciąży poprzez zahamowanie owulacji oraz utrudnienie przedostania się plemników do jajowodów.[4]

Dodatkową zaletą stosowania Diane 35 jest jej wpływ na zmniejszenie ryzyka raka jajnika i endometrium o czym mówią niektóre źródła. Jednak tak pochopne oceny są jedynie szacunkami i na moment pisania tego artykułu, kobiety nie powinny się kierować tą informacją jako benefitem i korzyścią.

Zanim zastosujesz Diane 35, to warto wiedzieć:
Tabletki Diane 35 zostały wycofane z rynku w niektórych krajach, takich jak Francja czy Kanada, na rozkaz agencji regulacyjnych ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia zakrzepów krwi u kobiet stosujących te tabletki. Według badań, ryzyko to jest około czterokrotnie większe w porównaniu z kobietami, które nie stosują hormonalnych metod antykoncepcji. W Polsce tabletki te nadal są dostępne na receptę, jednak stosowanie ich powinno być monitorowane przez lekarza. W przypadku kobiet, które stosują Diane 35, należy uważnie obserwować wszelkie objawy takie jak bóle nóg, duszności czy bóle w klatce piersiowej, które mogą wskazywać na możliwość wystąpienia zakrzepów.

Marvelon tuż za podium. Czy słusznie?

Tabletki antykoncepcyjne Marvelon to hormonalna metoda antykoncepcji, której producentem jest firma MSD. Tabletki te zostały wprowadzone na rynek w 1993 roku i od tamtej pory przeszły kilka zmian w swoim składzie. Obecnie dostępne są w Polsce oraz w innych krajach Unii Europejskiej na receptę. Popularność tabletek Marvelon wynika z ich skuteczności, łatwości stosowania oraz niskiego ryzyka wystąpienia poważnych skutków ubocznych. W Polsce dostępne są także ich zamienniki, takie jak Meliane czy Tricilest.

Według badania opublikowanego w 2020 roku w czasopiśmie European Journal of Contraception and Reproductive Health Care, skuteczność tabletek Marvelon w zapobieganiu ciąży wynosi około 99%. Jednocześnie, badanie wykazało, że stosowanie tych tabletek może wpłynąć na poprawę jakości życia kobiet, zwłaszcza jeśli chodzi o zmniejszenie objawów związanych z menstruacją oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób związanych z macicą.

Microgynon, od lat ale nie dla wszystkich

Tabletki Microgynon to lek antykoncepcyjny zawierający dwa składniki aktywne: etynyloestradiol i lewonorgestrel. Są one stosowane w celu zapobiegania ciąży poprzez hamowanie owulacji oraz zmianę śluzu szyjkowego, co utrudnia penetrację plemników do jajowodu. Tabletki Microgynon cieszą się popularnością wśród kobiet, ponieważ są znane od lat, były testowane wielokrotnie oraz w większości są znane skutki ich stosowania. Ze względu na swoją dobrą reputacje i względnie niską cenę są chętnie wybierane przez młode kobiety. Warto przed ich pierwszym zastosowaniem poznać również ich potencjalną ciemną stronę oraz profilaktycznie wykonać badanie krwi i moczu dla pełnej świadomości zażywania tego środka hormonalnego.

Dodatkowo, wokół tabletek Microgynon pojawiły się kontrowersje związane z ryzykiem wystąpienia poważnych działań niepożądanych, takich jak zakrzepica żylna. Według badań naukowych, ryzyko to jest niskie, ale istnieje. Z tego powodu, tabletki Microgynon nie są zalecane dla kobiet z wysokim ryzykiem wystąpienia zakrzepicy.

Warto również zauważyć, że tabletki antykoncepcyjne nie są odpowiednie dla wszystkich kobiet. Kobiety z pewnymi stanami zdrowotnymi, takimi jak choroby serca czy nerek, lub kobiety, które palą papierosy, powinny unikać stosowania tabletek antykoncepcyjnych.

Regulacje prawne. Jak zmienił się dostęp do tabletek antykoncepcyjnych w ciągu ostatnich lat? Polska a Europa. Moralność, Kościół a społeczeńśtwo

W Polsce antykoncepcja hormonalna jest nadal sprzedawana wyłącznie na receptę. Wynika to z obowiązujących przepisów prawa, które nakazują, aby leki hormonalne były sprzedawane wyłącznie po konsultacji z lekarzem i po uzyskaniu odpowiedniej recepty. Jednak, pomimo wielu prób zmiany tych przepisów, antykoncepcja hormonalna wciąż pozostaje na liście leków dostępnych jedynie na receptę.

Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest wpływ Kościoła Katolickiego, który jest bardzo silny w Polsce i wywiera naciski na organizacje bezpośrednio zajmujące się tym temat. Oprócz Kościoła istnieje duża grupa społeczeństwa, która jasno postuluje aby nie zezwalać na łatwiejszy dostęp do antykoncepcji hormonalnej. Kościół uważa, że stosowanie antykoncepcji jest sprzeczne z jego nauką i moralnością, co przyczynia się do utrudniania kobietom dostępu do tej metody antykoncepcyjnej.

Jednakże, polski system zdrowia nie jest w stanie zapewnić kobietom odpowiedniego dostępu do antykoncepcji hormonalnej, a brak dostępu do tej metody antykoncepcyjnej prowadzi do wzrostu liczby niechcianych ciąż i aborcji. Tym samym, wiele organizacji i grup społecznych domaga się zmiany prawa, aby umożliwić kobietom swobodny dostęp do antykoncepcji hormonalnej.

Według badań przeprowadzonych przez CBOS w 2019 roku, ponad 70% Polaków jest za liberalizacją prawa w sprawie antykoncepcji hormonalnej. Jednocześnie, w innych krajach Europy, takich jak Wielka Brytania, Holandia, antykoncepcja hormonalna jest dostępna bez recepty lub w sposób prostszy niż fizyczna wizyta u lekarza, wystawienie recepty i pójście do apteki.

Wniosek co począć? Nie jest taki prosty. Polskie prawo antykoncepcyjne wymaga zmiany, aby kobiety mogły swobodnie korzystać z różnych metod antykoncepcji, w tym także z antykoncepcji hormonalnej. Wspieranie praw kobiet do decydowania o własnym ciele, w tym decydowania o tym, czy i kiedy chcą mieć dzieci, jest nie tylko kwestią moralną, ale również zdrowotną i społeczną. Ważne jest oczywiście zachowanie balansu pomiędzy zabawą seksem, a dojrzałym planowaniem rodziny.

Tabletki antykoncepcyjne w 2023 i później… Przyszłość metod hormonalnych w Polsce.

Przyszłość antykoncepcji hormonalnej w Polsce wydaje się obiecująca. Pomimo nadal istniejącej konieczności uzyskania recepty na zakup tabletek antykoncepcyjnych, zauważalna jest tendencja do upraszczania i ułatwiania dostępu do nich. W ostatnich latach pojawiły się nowe sposoby na zdalne konsultacje lekarskie, co może ułatwić kobietom uzyskanie recepty bez konieczności wizyty u lekarza. Dodatkowo, w Polsce zaczyna się pojawiać większa świadomość w zakresie antykoncepcji, co może pomóc w zmianie spojrzenia na tę dziedzinę zdrowia i zwiększeniu dostępności dla kobiet. Można zatem oczekiwać, że w przyszłości antykoncepcja hormonalna będzie bardziej dostępna i zadowalająca dla kobiet w Polsce tak jak w innych zachodnich krajach.

Źródła:

1. World Health Organization. Family planning/contraception. (2021). https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/family-planning-contraception.
2. Guttmacher Institute. Contraceptive use in the United States. (2021). https://www.guttmacher.org/fact-sheet/contraceptive-use-united-states.
3. https://americanpregnancy.org/preventing-pregnancy/birth-control-pills/ dostęp 27 marca 2023
4. „Effectiveness, safety and acceptability of combined hormonal acne treatment in women: a multicentre, prospective cohort study”, opublikowane w „The Journal of Family Planning and Reproductive Health Care”.