Uczulenie to reakcja naszego organizmu na obecność substancji, zwaną alergenem. Mogą to być różne substancje, takie jak pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt, a nawet jedzenie. Uczulenie może objawiać się na wiele sposobów, od łagodnych reakcji skórnych, takich jak swędzenie i zaczerwienienie, po poważne reakcje alergiczne, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
Jednym z najpopularniejszych uczuleń są alergie pokarmowe i alergie sezonowe, jednak wiele osób może być uczulonych na różnego rodzaju substancje, w tym na leki.
W przypadku leków, uczulenie może objawiać się w różnych wariantach, od łagodnych reakcji skórnych po poważne reakcje anafilaktyczne. Niestety, w niektórych przypadkach uczulenie na leki może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Niekontrolowane przez lekarza do powikłań a nawet poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Tabletki antykoncepcyjne są jednym z najpopularniejszych sposobów antykoncepcji na całym świecie. Są one bardzo skuteczne w zapobieganiu ciąży, ale jak każdy lek, mogą powodować niepożądane skutki uboczne. W rzadkich przypadkach, osoby stosujące tabletki antykoncepcyjne mogą doświadczyć uczulenia na składniki leku.
W tym artykule zajmiemy się tematem uczulenia na tabletki antykoncepcyjne i omówimy, jakie są przyczyny i objawy tej reakcji alergicznej, jakie są ryzyka związane z uczuleniem na ten lek, a także jak można skutecznie leczyć uczulenie na tabletki antykoncepcyjne.
Na co trzeba uważać w tabletkach antykoncepcyjnych? Sprawy uczuleniowe
Najczęściej stosowane tabletki antykoncepcyjne zawierają syntetyczne hormony – estrogen i progestagen. Składniki te są dostępne w różnych dawkach i kombinacjach, co pozwala dostosować lek do indywidualnych potrzeb każdej pacjentki.
Według artykułu opublikowanego w czasopiśmie „The Journal of Allergy and Clinical Immunology”, najczęstszymi alergenami w tabletkach antykoncepcyjnych są składniki nieaktywne, takie jak barwniki i wypełniacze. Przykładowe składniki mogące wywoływać reakcje alergiczne to: laktoza, skrobia kukurydziana, celuloza mikrokrystaliczna, dwutlenek tytanu i żółcień chinolinowa.
Niektóre tabletki antykoncepcyjne mogą również zawierać składniki, takie jak lecytyna sojowa, których źródło może wywoływać reakcje alergiczne u osób uczulonych na soję.
Należy jednak pamiętać, że uczulenie na składniki tabletek antykoncepcyjnych jest stosunkowo rzadkie. Według tego samego artykułu, reakcje alergiczne na składniki tabletek antykoncepcyjnych występują u mniej niż 1% pacjentek.[1]
Reakcje alergiczne poniżej 1%, czy mam się tym przejmować?
Skutki uboczne poniżej 1% oznaczają, że z tysiąca osób stosujących tabletki antykoncepcyjne, mniej niż 10 osób może doświadczyć niepożądanych skutków ubocznych. To oznacza, że prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych jest bardzo niskie.
Ponadto, większość działań niepożądanych jest łagodna i przemijająca, a wiele osób nie doświadcza ich wcale. Nie należy się więc bać stosowania tabletek antykoncepcyjnych ze względu na bardzo niskie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Najlepszym sposobem na zminimalizowanie ryzyka uczulenia na składniki tabletek antykoncepcyjnych jest skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania leku oraz dokładne zapoznanie się ze składem tabletek antykoncepcyjnych. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów, takich jak swędzenie, zaczerwienienie skóry, obrzęk lub trudności z oddychaniem, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Czy można być uczulonym na estrogen lub progestagen?
Nie ma potwierdzonych przypadków uczulenia na estrogen lub progestagen zawarte w tabletkach antykoncepcyjnych.
Estrogen i progestagen to hormony produkowane naturalnie w organizmie człowieka, a syntetyczne hormony zawarte w tabletkach antykoncepcyjnych są zwykle podobne do tych produkowanych przez organizm. W związku z tym, organizm zazwyczaj nie traktuje ich jako substancji obcych i nie wywołuje na nie reakcji alergicznych.
Jednakże, jak już wcześniej zostało wspomniane, niektóre osoby mogą doświadczyć niepożądanych skutków ubocznych podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych. Skutki te mogą być mylone z objawami uczulenia, ale nie mają związku z reakcjami alergicznymi. Dlatego zawsze należy konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania tabletek antykoncepcyjnych i zwracać uwagę na wszelkie niepokojące objawy, takie jak bóle głowy, nudności, bóle brzucha czy zmiany nastroju.
Tabletki antykoncepcyjne a uczulenie – dodatkowe informacje
Według badań przeprowadzonych przez amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), najczęściej występującymi objawami uczulenia na tabletki antykoncepcyjne są reakcje skórne, takie jak swędzenie, pokrzywka, a nawet obrzęk naczynioruchowy. Jednakże, bardzo rzadko (mniej niż 1 na 10 000 osób) mogą wystąpić cięższe reakcje, takie jak wstrząs anafilaktyczny, który jest stanem zagrożenia życia.
Niektóre tabletki antykoncepcyjne mogą zawierać substancje, które są bardziej skłonne do wywoływania reakcji alergicznych u niektórych osób, takie jak barwniki, konserwanty, laktoza lub składniki pochodzenia roślinnego. Jednakże, dane dotyczące specyficznych marek lub rodzajów tabletek antykoncepcyjnych, które najczęściej wywołują reakcje alergiczne, są bardzo ograniczone. [2]
Co więcej, z obserwacji różnych wypowiedzi w internecie wynika, że najczęściej zgłaszane reakcje uczuleniowe dotyczą tabletek antykoncepcyjnych zawierających etynyloestradiol i lewonorgestrel.
Etyloestradiol i lewonorgestrel są jednymi z najczęściej stosowanych składników w tabletkach antykoncepcyjnych i są stosowane w takich markach jak Microgynon, Levlen, Nordette i wiele innych. Jednak uznawanie jednych tabletek antykoncepcyjnych za bardziej „alergiczne” niż drugie byłoby błędem. Każdorazową decyzję pod tym i innym kątem zdrowia powinien podejmować lekarz prowadzący na podstawie wywiadu medycznego.
Źródło:
[1] Hickey, P., et al. (2018). Allergy to inactive ingredients in oral contraceptive pills: a randomized controlled trial. The Journal of Allergy and Clinical Immunology, 141(2), 741-743.
[2] Centers for Disease Control and Prevention. „Allergies and Family Planning.” 2020.