Poziom wiedzy na temat antykoncepcji u kobiet jest dość mocno zróżnicowany. Zależy od wielu czynników. Antykoncepcja od lat stanowi niezwykle ważny dla kobiet temat, również interesujący dla badaczy. Wraz z upływem czasu mocno zmieniło się podejście do metod antykoncepcyjnych jaki i sama wiedza o tego typu środkach. Świadczą i tym wyniki badań przeprowadzonych na przestrzeni wielu lat. Dzięki popularyzacji edukacji na temat metod zapobiegania ciąży i planowania rodziny, kobiety inaczej niż dekady temu podchodzą do antykoncepcji. Współczesna młodzież wie o wiele więcej niż starsze pokolenia. Dziś znane są nie tylko nowoczesne metody antykoncepcji, ale wszelkie przeciwwskazania, zalecenia czy czynniki, które są znaczące przy wyborze najbardziej skutecznej i odpowiedniej dla danej kobiety metody. Czasy się zmieniły, więc zmieniło się podejście do antykoncepcji i wiedza na jej temat.

Antykoncepcja u kobiet w wieku 45-54 lat

Antykoncepcja od lat jest tematem wielu dyskusji i skrajnych opinii. Kobiet w wieku pomiędzy okresem rozrodczym a menopauzą doświadczył rozwoju antykoncepcji, oraz zmiany w podejściu do metod zabezpieczania się przed niechcianą ciążą. Wiek 45-54 lata, nie bez powodu określany jest wiekiem przejściowym. W okresie tym zajście w ciążę jest możliwe, ale zwykle kobiety nie decydują się już na potomstwo. Ciąża w tym wieku jest zazwyczaj ciążą niechcianą, dlatego antykoncepcja jest tak ważna dla kobiet przed menopauzą.

Dodatkowo dobrze dobrana antykoncepcja wspomaga niwelowanie objawów menopauzy, co także ma ogromne znaczenie. Świadomość samej antykoncepcji to nie wszystko. Ważny jest bowiem odpowiedni dobór środków, a to z kolei wymaga wiedzy. Dzisiejsze kobiety w wieku przedmenopauzalnym to w dużej mierze matki młodych dziewcząt, które zaczynają lub zaraz zaczną stosowanie antykoncepcji. Matki mogą więc służyć cenną radą oraz doświadczeniem w tym zakresie.

Metody antykoncepcji okiem badaczy i badanych kobiet

Od metody antykoncepcyjnej zależy skuteczność i bezpieczeństwo jej stosowania. Wyróżnia się wiele metod zapobiegania ciąży, ale wiedza na ich temat wśród kobiet nie zawsze jest pełna. Na grupie kobiet w wieku 45-54 lat przeprowadzono badania dotyczące świadomości i wiedzy na temat środków antykoncepcyjnych.  Badano m.in. znajomość metod zabezpieczania się przed niechcianą ciążą. Wśród badanych metod znalazły się takie jak tabletki antykoncepcyjne, prezerwatywa, stosunek przerywany, kalendarzyk małżeński, wkładka wewnątrzmaciczna, zastrzyki antykoncepcyjne , metody naturalne czy inne tego typu środki. Analizując wyniki przeprowadzonych badań można stwierdzić, że większość kobiet zna popularne metody antykoncepcji, takie jak prezerwatywa, stosunek przerywany czy kalendarzyk małżeński. Młodsze kobiety, które brały udział w badaniach, znacznie częściej deklarowały większą znajomość danej antykoncepcji niż kobiety starsze.

Najmniejszą wiedzę panie deklarowały na temat środków dopochwowych czy wewnątrzmacicznych. Wyniki badań wykazały, że młodsze panie lepiej znają działanie metod antykoncepcyjnych. Co ciekawe, kobiety które stosowały hormonalną terapię zastępczą nie wykazały większej znajomości metod, z wyjątkiem tabletek antykoncepcyjnych. Jednak statystycznie, większy zakres wiedzy o środkach doustnych miały panie, stosujące kiedykolwiek hormonalną terapię zastępczą.  Na znajomość metod zapobiegania ciąży wpływ miał nie tylko wiek, ale również miejsce zamieszkania, co ważne jest z punktu widzenia statystyki. Kobiety zamieszkujące tereny wiejskie miały mniejszą wiedzę na temat antykoncepcji niż  panie pochodzące z miasta. Ogromne znaczenie w tym temacie pokazało wykształcenie badanych. Wszystkie wykształcone kobiety określiły w badaniu, że znały tabletki antykoncepcyjne, a większość z nich potwierdziło znajomość ich działania. Kobiety z wykształcenie średnim czy zawodowym wykazały znacznie mniejszą wiedzę na ten temat.

Uznanie metod antykoncepcji

Podczas badania zapytano kobiety także o samą akceptację środków antykoncepcyjnych.  Pośród odpowiedzi, panie miały do wyboru nastawienie pozytywne, neutralne oraz negatywne. Pozytywne nastawienie oznaczało całkowitą akceptację antykoncepcji, druga postawa stosunek neutralny, zaś trzecia oznaczała brak akceptacji dla badanych środków.

Niezależnie od poziomu wykształcenia czy wieku, większość pań deklarowało akceptację dla najbardziej popularnych środków, takich jak kalendarzyk małżeński, prezerwatywy, stosunek przerywany oraz tabletek antykoncepcyjnych. Środki dopochwowe znacznie częściej były akceptowane przez kobiety w młodszym wieku, zaś wkładki wewnątrzmaciczne i zastrzyki były potępiane przez co piątą badaną. Różne środki antykoncepcyjne częściej były uznawane przez panie, stosujące hormonalną terapię zastępczą. Na akceptację badanych metod miało wpływ wykształcenie oraz miejsce zamieszkania.

Ten drugi czynniki wykazał, że tabletki antykoncepcyjne częściej akceptowały panie, zamieszkałe w dużych bądź średnich miastach. Wkładki wewnątrzmaciczne częściej potępiały kobiety ze wsi, niż z miasta, a środki dopochwowe czy stosunek przerywany spotkał się z większą postawą neutralną wśród pań z terenów wiejskich.  Częściej również spotykano się z negatywnym stosunkiem do antykoncepcji we wsi niż w mieście. Niezależnie od miejsca zamieszkania, kobiety najczęściej  uznawały takie metody jak prezerwatywy, kalendarzyk małżeński oraz stosunek przerywany. Analizując akceptację metod tylko wśród kobiet, deklarujących dobrą znajomość ich działania, stwierdzono uznanie każdej z danych metod, bez względu na miejsce zamieszkania i wykształcenie badanych.

Skuteczność metod antykoncepcyjnych

Badane miał dokonać oceny skuteczności poszczególnych metod planowania rodziny. Panie miały określić czy metoda jest w 100% skuteczna, niemal całkowicie pewna, dość skuteczna czy może zawodna. W analizie wyników skuteczności metod antykoncepcyjnych, młodsze uczestniczki częściej uznawały prezerwatywy za dość skuteczną metodę, niż kobiety w starszym wieku. Zaś co czwarta badana określiła stosunek przerywany i kalendarzyk małżeński za całkowicie pewne.

Metody naturalne zostały uznane za prawie skuteczne przez co piątą badaną kobietę. Warto zaznaczyć, że przedstawione metody zostały uznane za nieskuteczne przez duży odsetek badanych. Kobiety stosujące hormonalną terapię zastępczą  częściej zaznaczały całkowitą skuteczność popularnych metod antykoncepcyjnych, niż pozostałe uczestniczki badania. Więcej pań pochodzących z miasta niż ze wsi uznało tabletki antykoncepcyjne za 100% skuteczne zabezpieczenie. Podobne wyniki uzyskano przy badaniu wkładki wewnątrzmacicznej czy prezerwatywy.

Kobiety pochodzące ze wsi statysty tycznie częściej określały stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej jako zawodne. Biorąc pod uwagę wykształcenie badanych, panie z miasta stwierdziły, że metody naturalne, kalendarzyk małżeński i stosunek przerywany są nieskuteczne. Stosowanie prezerwatyw, panie z wyższym wykształceniem uznały za dość skuteczne, a pozostałe za całkowicie pewne. W przeprowadzonych badaniach, wykształcenie nie miało znaczenia w przypadku takich środków jak tabletki antykoncepcyjne, zastrzyki antykoncepcyjne oraz wkładki wewnątrzmaciczne.

Wygoda i bezpieczeństwo antykoncepcji

Wygoda i bezpieczeństwo stosowania antykoncepcji to również istotny współczynnik. Kobiety biorące udział w badaniu wypowiedziały się na temat komfortu używania poszczególnych środków antykoncepcyjnych. Panie miały za zadanie określenie czy dana metoda jest dla nich wygodna czy też nie. Bez względu na wiek czy stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, kobiety uznały a wygodne stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, wkładki, zastrzyków oraz prezerwatyw. Różnice w tej ocenie zaobserwowano ze względu na miejsce zamieszkania. Mieszkanki dużych oraz małych i średnich miast częściej oceniały wkładki wewnątrzmaciczne za komfortowe, zaś tabletki antykoncepcyjne były częściej wygodne dla kobiet z małych i średnich miast, niż tych ze wsi.

Metody naturalne uznano za niewygodne, niezależnie od stopnia wykształcenia badanych. Kobiety bardziej wykształcone pozytywniej wypowiadały się na temat wygody tabletek  i zastrzyków antykoncepcyjnych. Grupa ta uznała stosunek przerywany za mało komfortową formę antykoncepcji, zaś mniej pań z niższym wykształceniem miało podobne spostrzeżenia w tym temacie.

Odnośnie bezpieczeństwa stosowanej antykoncepcji, kobiety oceniały czy dana metoda jest bezpieczna czy też nie. Zastrzyki antykoncepcyjne, przez większość badanych zostały uznane za niebezpieczne. Młodsze kobiety częściej określały środki dopochwowe jako bezpieczne. Zaś panie stosujące hormonalną terapię zastępczą, częściej wskazywały tabletki antykoncepcyjne, jako bezpieczną metodę. Panie pochodzące z terenów wiejskich częściej uznawały takie metody jak zastrzyki, tabletki czy środki dopochwowe za niebezpieczne. Zaś kobiety z miasta środki dopochwowe w dużym stopniu określały jako bezpieczną metodę antykoncepcyjną. Ze względu na posiadaną wiedzę na temat badanych środków, wszystkie kobiety, które ja zadeklarowały, uznały większość metod za bezpieczne. Jedyna znacząca różnica dotyczyła wkładek wewnątrzmacicznych, tabletek antykoncepcyjnych, zastrzyków czy środków dopochwowych, gdzie mieszkanki wsi częściej uznawały je za niebezpieczne.

Stan wiedzy starszego pokolenia na temat antykoncepcji…

Stan wiedzy kobiet w wieku 45-54 lat na temat antykoncepcji jest niewystarczający. Mimo tego, iż młodsze kobiety deklarują lepszą znajomość środków antykoncepcyjnych i ich działania niż ich nieco starsze koleżanki, to wciąż zbyt mała ilość rzetelnych informacji na ich temat. Poziom wykształcenia badanych pań odegrał znaczącą rolę w ocenie nowoczesnej antykoncepcji. Różnice były zauważalne także przy uwzględnieniu miejsca zamieszkania.

Kobiety pochodzące z miasta częściej deklarowały znajomość na temat środków antykoncepcyjnych, niż mieszkanki wsi. Jednak duża grupa kobiet uznała, że posiada praktycznie znikomą wiedzę na temat stosowania metod naturalnych, zastrzyków antykoncepcyjnych czy środkach dopochwowych. Zaledwie więcej niż połowa badanych kobiet akceptuje większość spośród badanych metod antykoncepcji. Na taką ocenę duży wpływ ma ich wykształcenie. Panie zamieszkałe w mieście częściej uznają prezerwatywy, tabletki, środki dopochwowe oraz wkładki wewnątrzmaciczne. Większa wiedza na temat poszczególnych metod niesie za sobą częstszą ich akceptację i lepszą ocenę. Niezależnie od poziomu wykształcenia, kobiety uznają nowoczesną antykoncepcję za skuteczną.

Ta z kolei jest częściej określana także za bardziej wygodną i komfortową. W tym zakresie najlepiej oceniane są tabletki antykoncepcyjne. Skuteczność nowoczesnej antykoncepcji, w tym tabletek antykoncepcyjnych, znacznie lepiej oceniania jest przez kobiety stosujące hormonalną terapię zastępczą. Różnice w znajomości poszczególnych środków są widoczne, biorąc pod uwagę wiele istotnych czynników takich jak wykształcenie, wiek czy miejsce zamieszkania. Pomimo tego, wszystkie kobiety powinny mieć znacznie większą wiedzę na temat antykoncepcji, która stanowi ważny element ich życia.