Migrena na świecie to problem dotykający w większej mierze kobiety. Badania demograficzne w USA i Europie zachodniej wykazały, że blisko 18% kobiet i zaledwie 6% mężczyzn boryka się z tą przypadłością. Kobiety w wieku rozrodczym są dużo bardziej narażone na bóle migrenowe niż reszta. Według wyników zestawień jest to wiek około 20 do 30 roku życia. Na rodzaj, siłę i odczucia migreny może mieć wpływ szereg czynników: neuroendokrynne ściśle powiązane z funkcjami rozrodczymi np. okres, ciąża bądź menopauza. Ponadto cykliczność, zaburzenia cykliczności a także stosowanie hormonów chociażby w formie antykoncepcji hormonalnej mogą mieć istotny wpływ na kliniczny obraz występowania migreny.

Najpopularniejsza, mierzalna forma antykoncepcji w Europie jak i Stanach Zjednoczonych to tabletka. W porównaniu do swoich poprzednich wersji są dużo bardziej złożone, bezpieczne i w mniejszym steżeniu. Zaledwie tak niska dawka: pomiędzy 20-30μg etynyloestradiolu każdego dnia determinuje skuteczne zabezpieczenie przed niechcianą ciążą. Od ponad dekady jest możliwość prawie pełnej wchłanialności hormonów w różnych alternatywnych drogach podania: oralnie, transdermalnie(przez skórę, np. plastry), dopochwowo), dzięki czemu użytkowanie stało się bardziej wygodne, komfortowe i dyskretne.

Czym jest CHC?
Z języka angielskiego to: „Combined hormonal contraception”, czyli złożone hormonalne, środki antykoncepcyjne.

Innowacyjne środki CHC celem zwiększenia bezpieczeństwa swojego produktu wdrożyły naturalny estriadol zamiast EE2. Między innymi, dzięki temu zabiegowi coraz więcej schorzeń ginekologicznych powiązanych z migreną można leczyć z pomocą złożonych form antykoncepcji hormonalnej. Świadomość potencjalnych pacjentów w dużym stopniu podwyższa prawdopodobieństwo ich zastosowania, osobom, które z takimi dolegliwościami mają do czynienia.

Do jakich metod antykoncepcji powinny się stosować kobiety z migreną?

Względnie bardzo niedawno MacGregor (MacGregor EA. Contraception and headache. Headache), przeanalizował efekty dostępnej na rynku antykoncepcji. Zrobił to pod kątek korzyści i zagrożeń dla kobiet z migreną. Wniosek jaki wytoczył był dość jednoznaczny, że kobiety chcące sięgnąć po antykoncepcją mogą to zrobić dosłownie bez ograniczenia (pod tym względem). Faktycznie, okazuje się, że istnieje bardzo niewielkie prawdopodobieństwo aby dopuszczone do obiegu środki antykoncepcyjne miały bezpośrednie przełożenie na migrenowe bóle głowy.

Wpływ czynników migreny i hormonalnych metod antykoncepcyjnych na kobietę

Związek pomiędzy udarem, bólami migrenowymi i antykoncepcją wydaje się być niezależny. Nie znaleźliśmy do tej pory badań naukowych potwierdzających słuszność czy byt takich zależności. Pomimo tego palenie tytoniu czy regularne stosowanie tabletek antykoncepcyjnych może zwiększyć ryzyko ich wystąpienia. Migrena, która objawia się często może nieść ze sobą nawet podwójne ryzyko udaru niedokrwiennego, natomiast stosowanie kombinowanych metod antykoncepcji jest wysoce bezpieczne dla młodych, zdrowych kobiet.

Warto wiedzieć, ze pomimo braku wyraźnych zależności specjaliści bądź lekarze kwestionują zażywanie antykoncepcji osobom, które wykazują dodatkowe czynniki ryzyka zagrożenia zdrowia – udaru. Konsultacja lekarska jest wymagana kiedy masz: nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, hiperlipidemię bądź trombofilię. W przypadku nałogowego palenia wyrobów tytoniowych również zaczerpnij porady lekarza przed zastosowaniem antykoncepcji.

Powołując się na wyniki badań naukowych można dostrzec dużą rozbieżność w wynikach. Ośrodki pro-antykoncepcyjne chętniej publikują wyniki badań, które przedstawiają brak jakichkolwiek przeciwwskazań do stosowania antykoncepcji, natomiast przeciwnicy ukazują możliwie czarną stronę tego tematu. Pamiętaj jednak, że wiele czynników związanych ze stosowaniem gestoden norgestimat i drospirenon – czyli antykoncepcji 3 i 4 generacji najpewniej podnosi ryzyko żylnej choroby zakrzepowo zatorowej.

Ryzyko związane z CHCs i migreną

Bezpieczeństwo zależy przede wszystkim od Ciebie! To ważna kwestia o której musisz pamiętać. Istnieje wiele alternatywnych form antykoncepcji oprócz stosowania tabletek, plastrów i innych form antykoncepcji hormonalnej. Zarówno Ty jak i Twój lekarz prowadzący powinien bezwzględnie mieć na uwadze Twoje dobro i zdrowie. Podejmuj rozsądne decyzje i przestrzegaj wytycznych lekarza, a odpowiedzialny lekarz dobierze właściwą formę zabezpieczenia dla Ciebie. Kobiety z podwyższonym ryzykiem występowania chorób zakrzpeowych na podstawie czynników opisanych powyżej nie powinny stosować antykoncepcji hormonalnej.

Na potwierdzenie powyższych zaleceń istnieje poparte oświadczenie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która jednoznacznie stwierdza, że:

Kryteria Kwalifikacji Medycznej WHO odnośnie używania hormonalnych środków antykoncepcyjnych stwierdzają ABSOLUTNE przeciwwskazanie stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych u osób ze zdiagnozowana migreną.

Czy środki antykoncepcyjne zawierające wyłącznie Progestagen są lepsze?

Najpopularniejsza metoda kontroli urodzeń – tabletka w najnowszej generacji opiera swoje działanie głownie o progestagen. Ten odpowiada za większość wykazywanego działania czyli: zwiększenie gęstości śluzu szyjki macicy, hamowanie działania śluzówki i hamowanie owulacji. Najpopularniejsze metody antykoncepcyjne zawierające wyłącznie progestagen to:

• tabletki / pigułki antykoncepcyjne – najpopularniejsza forma kontroli urodzeń w Europie.
• leki iniekcyjne / preparaty do wstrzykiwań – popularnie zwane zastrzyki hormonalne, zastrzyki antykoncepcyjne
• implanty antykoncepcyjne – bardzo popularna metoda antykoncepcji stosowana w Holandii. Bardzo długo działająca skuteczna antykoncepcja. Implementacja to okres zazwyczaj około 3 lat.
• wkładki domaciczne – te najbardziej znane w swoim składzie posiadają lewonogestrel.

Progestagenowa antykoncepcja niesie za sobą wiele korzyści, mając tu na uwadze wyłącznie korzyści zdrowotne. Do zauważalnych i odczuwalnych zalet stosowania tego rodzaju antykoncepcji można zaliczyć:

• znaczną redukcję bólu miesiączkowego.
• ograniczenie comiesięcznego krwawienia, zapobieganie krwotokom.
• zniwelowanie zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
• obniżenie ryzyka wystapienia anemii.

Formy zawierające progestagen to praktycznie jedyna bezpieczna alternatywa dla kobiet, które mają przeciwwskazania do stosowania hormonalnej antykoncepcji, szczególnie tej z estrogenami.Ponadto najnowsze doniesienia i materiały naukowe dowodzą, że „Stosowanie antykoncepcji zawierającej wyłącznie progestagen nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem ŻChZZ”.

ŻChZZ – to Żylna Choroba Zakrzepowo Zatorowa. To jedna z trzech najczęściej występujących dolegliwości sercowo-naczyniowych na świecie. Jej dwa najgroźniejsze stany to zakrzepica żył głębokich oraz zatorowość płucna.

Z uwagi na fakt, że możliwość występowania popularnej migreny to nawet 11% istnieje duże prawdopodobieństwo przeciwwskazania stosowania antykoncepcji. Pamiętaj, że ostateczna decyzja i odpowiedzialność leży po Twojej stronie.

Progestagen – bezpieczniejsza antykoncepcja dla kobiet z migreną

Współczesne doniesienia ze świata nauki pozytywnie argumentują zażywanie progestagenu podczas migreny. Dużo wątków w artykułach, które poruszyły ten temat ma bliski sobie mianownik, a mianowicie – stosowanie antykoncepcji ma pozytywny wpływ na leczenie migreny.

Rzeczywiście, realne ryzyko wystąpienia najgorszych skutków ubocznych (śmierci) stosowania antykoncepcji to 1 na 100.000 co opiewa znacznie niższym zakresem niż wykonywanie codziennych obowiązków w domu lub jazda na rowerze. Biologiczne uwarunkowania każdej jednostki determinują wybranie odpowiedniego rodzaju tabletek kontroli urodzeń. Bardziej racjonalny i mądry wydaje się wybór tabletek opartych na progestagenie w celu zniwelowania ryzyka wystapienia ŻChZZ.

Reasumacja tematu: antykoncepcja u kobiet z migreną

Tabletki antykoncepcyjne i zdiagnozowana migrena to nie jest łatwy orzech do zgryzienia. Ocena konkretnego przypadku powinna być wnikliwa i dostosowana indywidualnie przez ginekologa. Przepisanie środków antykoncepcyjnych musi uwzględniać profil ryzyka i ocenę korzyści dla konkretnego przypadku. Na pierwszym planie widnieje Żylna Choroba Zakrzepowo Zatorowa i udar, których ryzyko wystąpienia powinno być jak najniższe.

W celu jasnego stwierdzenia, która antykoncepcja i dlaczego jest lepsza dla osób borykających się z bólem migrenowym musimy poczekać na wyniki badań naukowych. Obecnie możemy opierać się wyłącznie o zalecenia stosowania progestagenu celem zniwelowania ryzyka chorób. Prospektywne testy w najbliższych latach na pewno rozwiążą precyzyjniej kwestię stosowania tabletek antykoncepcyjnych w tej przypadłości.

Źródło

na podstawie artykułów:

Hormonal contraception in women with migraine: is progestogen-only contraception a better choice?

Abstract: Migraine and reproductive life.

Mantha S, Karp R, Raghavan V, Terrin N, Bauer KA, Zwicker JI. Assessing the risk of venous thromboembolic events in women taking progestin-only contraception: a meta-analysis. BMJ. 2012;14:e4944. doi: 10.1136/bmj.e4944 – online article